Mentoring odwrócony – na czym polega intramentoring? 

Powrót

W erze, w której technologia i wiedza ewoluują w tempie nieustannie przyspieszającym, tradycyjne modele nauczania i rozwoju zawodowego przestają być wystarczające. Dzisiejsi profesjonaliści muszą nie tylko poszerzać swoje umiejętności, ale także dostosowywać się do zmieniających się trendów i dynamicznych środowisk biznesowych. W tym kontekście narodził się koncept mentoringu odwróconego (intramentoringu), który zyskuje na popularności jako innowacyjny i skuteczny sposób wspierania rozwoju zawodowego. 

Mentoring odwrócony to koncepcja, która odwraca tradycyjne podejście do nauczania i mentorstwa. Zamiast opierać się na jednostronnym przekazywaniu wiedzy z doświadczonego Mentora(-ki) na mniej doświadczonego Mentee, mentoring odwrócony stawia na współpracę i wymianę wiedzy w obie strony. To podejście opiera się na przekonaniu, że każdy, niezależnie od swojego poziomu doświadczenia, może być Mentorem i uczniem jednocześnie. 

W naszym artykule przyjrzymy się bliżej zasadom i korzyściom mentoringu odwróconego. Dowiemy się, jakie umiejętności można rozwijać dzięki temu podejściu, jakie wyzwania można napotkać oraz jakie organizacje i profesjonaliści czerpią z niego korzyści. Odkryjemy również, dlaczego mentoring odwrócony może być kluczowym narzędziem w dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym i jakie trendy przewiduje się w jego rozwoju w przyszłości. 

Mentoring odwrócony a tradycyjne procesy mentoringowe 

Słowem wstępu – procesy mentoringowe polegają na budowaniu świadomości i rozwoju. W zasadzie rozwijają się obie strony, ale to Mentee jest tą stroną, która na procesie zyskuje więcej. To Mentee wychodzi z inicjatywą, planuje swoje cele rozwojowe i dąży do tego, aby je osiągnąć. Wszystko to ze wsparciem Mentora / Mentorki, który zadaje odpowiednie pytania i dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem. 

W “tradycyjnych” procesach mentoringowych Mentee to osoba z mniejszym doświadczeniem, często młodsza i z krótszym stażem pracy. 

Główną różnicą między mentoringiem tradycyjnym a odwróconym jest właśnie charakterystyka Metora(-ki) oraz Mentee. W mentoringu odwróconym Mentee jest osobą starszą, z dłuższym stażem pracy, a Mentor / Mentorka jest młodsza, zazwyczaj należy do pokolenia poprzedniego lub jeszcze wcześniejszego.  

Role w procesie są takie same jak w mentoringu tradycyjnym. Nadal to Mentee zdobywa wiedzę i osiąga swoje cele rozwojowe, a Mentor / Mentorka dzieli się swoim doświadczeniem – zazwyczaj dotyczącym nowych technologii i trendów lub zachowań osób młodszych.  

Z uwagi na odwrócenie pokoleń i poziomów doświadczenia warto przy organizowaniu programów mentoringu odwróconego zwrócić uwagę na dwie kwestie: 

Mentorzy i Mentorki wymagają więcej uwagi 

Bardzo często w programach mentoringowych Mentorzy / Mentorki nie dysponują wcześniejszym doświadczeniem w obszarze mentoringu. Jednak ich staż pracy, doświadczenie biznesowe czy liderskie stanowią dobrą bazę dla wejścia w rolę Mentora(-ki). 

W przypadku mentoringu odwróconego Mentorzy i Mentorki mają dużo krótszy staż pracy, a przez to i mniej doświadczeń związanych z przekazywaniem wiedzy czy byciem liderami. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie ich wprowadzenie w cały proces i upewnienie się, że rozumieją na czym polega mentoring co należy robić, a czego się wystrzegać. 

Elastyczność i otwartość Mentees  

Potencjalnym wyzwaniem może być też bagaż doświadczeń Mentees i być czasem trudniejsza akceptacja nowości czy innych sposobów myślenia. Oczywiście zależy to od indywidualnych postaw i usposobienia uczestników programu. Każdy jest inny. Ale generalnie z wiekiem budujemy u siebie coraz więcej nawyków i przekonań. Osobie starszej, z większą ilością takich przyzwyczajeń trudniej może być zmienić zachowanie czy nastawienie.  

Organizując program mentoringowy warto na to zwrócić uwagę chociażby wprowadzając do plan rozwoju warsztaty czy szkolenia związane ze zmianą nawyków, szukaniem synergii czy czerpaniem z różnic. 

Mentoring tradycyjny i poszerzanie wiedzy przez Mentora(-kę) 

Tu też warto wspomnieć o tym, że mentoring “tradycyjny” z zasady umożliwia naukę i poszerzanie wiedzy obu zaangażowanych stron. W mentoringu nie tylko Mentee uczy się i bazuje na doświadczeniach Mentora / Mentorki, ale też i Mentor(-ka) poznaje punkt widzenia Mentee, jego/jej wyzwania, sposób myślenia i rozwiązywania problemów. Tak więc ten tradycyjny mentoring, w którym Mentee jest osobą młodszą, z mniejszym doświadczeniem również “uczy” Mentorów i Mentorki – czyli osoby starsze, bardziej doświadczone – podobnie jak dzieje się to w mentoringu odwróconym. 

Obszary rozwoju w mentoringu odwróconym

Intramentoring z uwagi „odwróconą” charakterystykę Mentorów(-ek) i Mentees dotyka obszarów, które są naturalnie łatwiej przyswajane przez młode pokolenia i mogą być trudniejsze do zrozumienia przez osoby starsze. Do tego typu obszarów możemy zaliczyć:

• korzystanie z nowoczesnych technologii takich jak sztuczna inteligencja, analiza danych, big data czy ogólniej – narzędzia i rozwiązania online,
• budowanie własnej marki i obecności w social media,
• nowoczesne metody marketingu,
• ogólnie – prowadzenie biznesu z obecnością on-line,
• sposoby zachowania work-life balance i dbania o dobrostan.

Zalety intramentoringu 

Mentoring odwrócony przynosi wiele korzyści zarówno Mentorom / Mentorkom, jak i Mentees, co stanowi istotną część jego atrakcyjności jako narzędzia rozwoju zawodowego. Oto niektóre z głównych korzyści, jakie to podejście może przynieść obu stronom: 

Dla Mentees: 

• Dostęp do wiedzy i doświadczenia w zakresie nowych technologii: Mentees zyskują dostęp do cennej wiedzy i doświadczenia swoich Mentorów(-ek) – szczególnie w zakresie nowych technologii, social media, nowoczesnych form marketingu, co pozwala im skrócić czas potrzebny do rozwoju własnego i swojej firmy. 
• Zyskanie nowej perspektywy: W mentoringu odwróconym Mentorami i Mentorkami są osoby z młodszych pokoleń, które mają często zupełnie inne spojrzenie na wiele tematów. Poznanie tego punktu widzenia może być niezwykle wartościowe dla Mentees i pomóc im w rozwoju własnych kompetencji czy nawet własnych firm. 
• Otwarcie się na inne wartości: Mentorzy i Mentorki z racji przynależności do nowych pokoleń często mają też zupełnie inne spojrzenie na kwestie dotyczące nie tylko pracy, ale też szerzej – korzystania z życia, dobrostanu, systemu wartości. To też może otworzyć oczy Mentees na bardziej obiektywną ocenę ich życia i kariery. 

Dla Mentorów(-ek): 

• Uczenie przez nauczanie: Mentorzy i Mentorki mają okazję przemyśleć i ugruntować swoją wiedzę, gdy przekazują ją Mentee. Wyjaśnianie skomplikowanych koncepcji innym pomaga w utrwaleniu i zrozumieniu tych koncepcji na głębszym poziomie. 
• Rozwijanie umiejętności pedagogicznych i przywódczych: Dzięki mentoringowi odwróconemu, Mentorzy(-ki) rozwijają umiejętności komunikacji, cierpliwości i adaptacji. Muszą dostosować swoje podejście do różnych stylów uczenia się Mentee, co pomaga w doskonaleniu swoich zdolności pedagogicznych, liderskich czy ogólnie – umiejętności miękkich. 
• Inspiracja do samorozwoju: Mentorzy / Mentorki często stają się bardziej świadomi swojego własnego rozwoju zawodowego, ponieważ są aktywnie zaangażowani w proces uczenia innych. To zachęca ich do kontynuowania nauki i podnoszenia swoich kompetencji. 
• Nowe spojrzenie na problematykę: Współpraca z Mentee, często ze starszym pokoleniem, może pomóc Mentorom / Mentorkom zyskać nowe perspektywy i zrozumienie obecnych trendów, technologii i potrzeb rynku. 
• Budowanie sieci kontaktów: Dzięki udziałowi w procesie mentoringowym Mentorzy i Mentorki poznają nowe osoby – Mentees, którzy są w tej formie mentoringu starsi, z większym doświadczeniem zawodowym i często na stanowiskach menedżerskich. Pomaga to budować sieć kontaktów, która może się przydać w przyszłości. 

Ogólnie rzecz biorąc, mentoring odwrócony to wzajemnie korzystna relacja, która pomaga zarówno Mentorom / Mentorkom, jak i Mentee w ich rozwoju zawodowym. To podejście podkreśla znaczenie wymiany wiedzy, doświadczenia i wsparcia w dynamicznym i konkurencyjnym środowisku zawodowym. 

Mentoring odwrócony – jak zacząć? 

W Polsce intramentoring traktowany jest raczej jako ciekawostka i nie ma wielu otwartych programów tego typu. Również nie słyszy się o organizowaniu takich programów w firmach w formie zamkniętej. 

Dla osób zainteresowanych – zarówno Mentorów(-ek) jak i Mentees – możemy polecić program o nazwie Reverse. Więcej informacji: dla Mentees, dla Mentorów(-ek). 

Alternatywą pozostaje zaproponowanie zorganizowania takiego programu w swojej firmie lub indywidualny kontakt między Mentee a potencjalnym Mentorem lub potencjalną Mentorką w ramach danej organizacji. 

My mamy nadzieję, że intramentoring będzie zyskiwał na popularności, gdyż stanowi doskonałą odpowiedź na szybko zmieniający się świat i rosnącą lukę pokoleniową.