Mentoring FAQ. Pytania i odpowiedzi na temat programów mentoringowych 

Powrót

Mentoring to proces, który od dawna pełni kluczową rolę w rozwoju zawodowym i osobistym wielu osób na całym świecie. Chociaż mentoring może przybierać różne formy i być stosowany w różnych kontekstach, wiele osób wciąż ma wiele pytań dotyczących tego, czym dokładnie jest mentoring i jakie korzyści może przynieść. 

W niniejszym artykule postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości i odpowiedzieć na najczęstsze pytania związane z mentoringiem. Bez względu na to, czy jesteś osobą poszukującą Mentora(-ki), czy też rozważasz rolę Mentora(-ki) dla innych, nasza lista pytań i odpowiedzi (FAQ) pozwoli Ci lepiej zrozumieć, na czym polega mentoring i jak można go wykorzystać w różnych aspektach życia. 

Przy poszczególnych odpowiedziach zawarliśmy też odnośniki do innych artykułów na naszym blogu, które dokładniej opisują dane zagadnienie. 

Czym jest mentoring? 

To długofalowy proces rozwoju, w którym główną rolę pełni relacja między Mentorem a Mentee. Mentor to osoba z większym doświadczeniem w wybranej dziedzinie, która pomaga Mentee zdefiniować cel rozwojowy, wskazuje drogę do osiągnięcia tego celu oraz stopniowo, z sesji na sesję prowadzi Mentee w kierunku osiągnięcia założonych celów. 

Zobacz też definicję mentoringu. 

Co zyskam jako Mentee? 

Możliwość rozwoju, uczenia się i eksperymentowania w bardzo bezpiecznym środowisku jakie daje relacja mentoringowa. To proces, który przy zaangażowaniu obu stron niesie wartość zarówno osobistą jak i zawodową. 

Zobacz też więcej korzyści z bycia Mentee. 

Co zyskam jako Mentor(-ka)? 

Ogromną zaletą mentoringu jest czerpanie korzyści z procesu nie tylko przez osobę uczącą się – Mentee, ale też przez Mentora (-kę). Dzięki aktywnemu prowadzeniu sesji można rozwijać swoje dotychczasowe umiejętności, zbierać nowe doświadczenia a także testować w praktyce techniki rozmów rozwojowych przydatnych np. w pracy managera. 

Zobacz też więcej korzyści z bycia Mentorem/Mentorką. 

Czy żeby zostać Mentorem(-ką) muszę być na stanowisku kierowniczym? 

Nie, pełnienie roli mentorskiej nie jest związane z pełnionym w organizacji stanowiskiem. W procesie mentoringowym kluczowe są Twoje wiedza, kompetencje i umiejętności, którymi chcesz i umiesz się dzielić. 

Zobacz też: kim jest Mentor/Mentorka.

Co jest potrzebne, żeby zostać Mentorem(-ką)? 

Doświadczenie, czas, zaangażowanie, wiedza o procesie, zainteresowanie drugą osobą oraz chęć wspierania Mentee w rozwoju. 

Zobacz też definicję Mentora/Mentorki oraz wymagane cechy i kompetencje. 

Zobacz też odrębny artykuł na temat szkoleń z mentoringu.

Jakie są zadania Mentora/Mentorki? 

Mentor(-ka) przede wszystkim towarzyszy, wspiera i słucha Mentee analizując i wyciągając wnioski. Pomaga też Mentee w budowaniu samoświadomości i rozwiązywaniu problemów zadając odpowiednie pytania. Ostatecznie też dzieli się własną wiedzą i doświadczeniami związanymi z danym zagadnieniem. Mentor(-ka) nie powinien/powinna dawać rad czy wskazywać konkretnej drogi.

Zobacz też kim jest Mentor/Mentorka. 

Zobacz też odrębny artykuł na temat tego czego Mentee może oczekiwać od Mentora/Mentorki.

Czy mentoring jest czymś w rodzaju dawania rad i wskazówek? 

Nie, mentoring to sformalizowany proces o konkretnej strukturze, w którym pracujemy nad danym celem/celami Mentee. Na proces mentoringowy składają się: słuchanie, zadawanie pytań, odpowiedzi i jedynie ok 5 % sugestii własnych. 

Sprawdź też definicję mentoringu – czym mentoring jest w praktyce. 

Co w sytuacji, w której się nie sprawdzę w roli Mentora(-ki)? 

Jeżeli pojawia Ci się taka myśl, to z dużym prawdopodobieństwem uruchomił się Twój wewnętrzny krytyk – największy sabotażysta. Jeżeli nie spróbujesz, to nigdy się nie dowiesz czy sprawdzisz się w tej roli. Korzystając z Mentiway, będziemy Cię w tym procesie prowadzić krok po kroku a także wyposażać w niezbędną wiedzę to tego żeby możliwe było odniesienie w tej roli sukcesu i czerpanie satysfakcji. 

Czy jako manager(-ka) danej osoby mogę być również dla niego/niej Mentorem(-ką)? 

Nie zalecamy takiego rozwiązania. Wsparcie, które dostajemy od szefa (-owej) ma bezpośredni wpływ na jego (jej) sukces, realizację celów, otrzymanie premii czy też awansu. 

W mentoringu taka zależność nie powinna występować. Mentor (-ka) czerpią z tego procesu korzyści innego rodzaju. 

Czy mogę być jednocześnie Mentorem/Mentorką oraz Mentee? 

Tak, występowanie w jednym programie mentoringowym w obu rolach jest technicznie możliwe, jednak nie jest to praktyka częsta, ani rekomendowana. Uczestniczenie w programie w jednej roli wymaga już pewnego zaangażowania. Przy dwóch będzie ono istotnie większe. Ponadto, pozostanie przy jednej roli pozwala na większe skupienie na danym procesie i podnosi jego skuteczność. 

Jak określić swój cel w mentoringu? 

Bardzo często cel nadrzędny wyznaczany jest wysokopoziomowo przez samą organizację. To stanowi punkt wyjścia do określenia celów Mentee na proces mentoringowy uwzględniający zarówno potrzeby indywidualne Mentee jak i potrzeby organizacji. 

Sam proces wyznaczania celów jest wspierany przez Mentora (-kę), który (-a) będzie dysponować odpowiednimi do tego narzędziami. Ponadto w aplikacji Mentiway będą dostępne materiały zarówno dla Mentora jak i Mentee, które będą w określeniu celów przydatne. 

Zobacz też artykuł na temat ustalania celów w mentoringu.

Na czym polegają sesje mentoringowe? 

W sesjach mentoringowych omawia się cele czy też tematy wnoszone przez Mentee. W trakcie spotkania Mentor słucha, zadaje pytania, czasem dzieli się własnymi pomysłami ale daje także przestrzeń do praktykowania, eksperymentowania a nawet popełniania błędów. To proces, w którym wykorzystywany jest szereg technik i narzędzi w celu jak najlepszego zrealizowania celu Mentee. 

Zobacz też jak wygląda sesja mentoringowa i o czym należy pamiętać przy planowaniu spotkań w parze.

Ile czasu muszę poświęcić na mentoring? 

Mentoring ma szerszy wymiar niż tylko czas. To także zaangażowanie, dla którego nie znajdziemy prostej miary. To dotyczy zarówno Mentorów jak i Mentees. Same spotkania mentoringowe trwają zazwyczaj około jednej godziny (dokładny czas trwania spotkań będzie ustalać w trakcie trwania pierwszej sesji) i odbywają się nie rzadziej niż 1 raz w miesiącu. W procesie będą też wymagane aktywności pomiędzy spotkaniami w postaci prac domowych, przygotowywania się do spotkań a także refleksji służących rozwojowi osobistemu i zawodowemu. 

Czy wymagane jest moje zaangażowanie między sesjami? 

Stopień zaangażowania w cały proces będzie miał przełożenie na uzyskane. Mentoring zakłada, że pomiędzy sesjami może być (ale nie musi!) do wykonania „praca domowa” co jest każdorazowo przedmiotem omawianym podczas sesji. 

Co dzieje się po zakończeniu programu? 

Po zakończeniu programu zarówno Mentor jak i Mentee otrzymają certyfikat potwierdzający wzięcie udziału w procesie mentoringu. Dodatkowo założeniem procesu jest to, że w trakcie ostatnich sesji omawiany jest dalszy plan rozwoju Mentee. Niewykluczona jest też kontynuacja procesu z tym samym bądź też innym Mentorem jeżeli wszystkie zainteresowane strony wyrażą taką chęć. 

Co jeżeli w trakcie uznam, że Mentor jest nie dla mnie? 

W trakcie trwania procesu, na każdym jego etapie, będzie możliwość kontaktu z osobą koordynującą cały program. Istotnym będzie podzielenie się refleksją dotyczącą niedopasowania Mentora. Co ważne odbędzie się to bez żadnych konsekwencji. Czasem dopiero po jakimś czasie czujemy, że dana relacja nam nie służy. W zależności od tego jakie na dany moment będą możliwości będziemy się starać dobrać innego Mentora lub też zaprosić Cię do kolejnej edycji procesu. 

Czym różni się mentoring od coachingu? 

Więcej jest pomiędzy tymi metodami pracy podobieństw niż różnic. Mentoring wykorzystuje techniki i narzędzia wykorzystywane w także w rozmowach coachingowych. To co na pewno stanowi różnicę to fakt, że Coach nie musi „znać się” na obszarze, w którym będzie wspierał coachee. Z kolei Mentor zdecydowanie powinien mieć istotnie większą wiedzę i doświadczenie od Mentee w temacie, w którym Mentee chce się rozwijać. 

Sprawdź też bardziej rozbudowany artykuł na temat różnic między mentoringiem a coachingiem i innymi formami rozwoju. 

Czego o moim procesie dowie się mój/moja manager(-ka)? 

Treść sesji powinna być poufna, co jest też elementem kontraktu pomiędzy Mentee a Mentorem. 

Manager (-ka) może mieć wgląd w przebieg procesu np. w zakresie celów czy też raportu końcowego, co również jest ustalone na samym początku procesu z Mentee. 

Z naszej strony zachęcamy, żeby informacje wychodzące na temat procesu wychodziły od Mentee a nie od Mentora. 

Czy sesje mentoringowe są poufne? 

Tak treść sesji powinna być poufna, co jest też elementem kontraktu pomiędzy Mentee a Mentorem. 

Pracodawca może mieć wgląd w przebieg procesu np. w zakresie celów czy też raportu końcowego, co również jest ustalone na samym początku procesu z Mentee. 

Z naszej strony zachęcamy, żeby informacje wychodzące na temat procesu wychodziły od Mentee a nie od Mentora. 

Jak określić swój cel rozwojowy? 

Bardzo często cel nadrzędny wyznaczany jest wysokopoziomowo przez samą organizację. To stanowi punkt wyjścia do określenia celów Mentee na proces mentoringowy uwzględniający zarówno potrzeby indywidualne Mentee jak i potrzeby organizacji. 

Sam proces wyznaczania celów jest wspierany przez Mentora (-kę), który (-a) będzie dysponować odpowiednimi do tego narzędziami. Ponadto w aplikacji Mentiway będą dostępne materiały zarówno dla Mentora jak i Mentee, które będą w określeniu celów przydatne. 

Zobacz też artykuł na temat ustalania celów w mentoringu.

Ile trwa mentoring? 

Czas trwania procesów mentoringowych zależy od ustaleń między Mentorem(-ką) a Mentee. Zazwyczaj jest to kilka miesięcy (6-9), podczas których następuje 6-10 godzinnych lub półtoragodzinnych spotkań. 

Zobacz też bardziej rozbudowany tekst na temat czasu trwania procesu mentoringowego.

Jak często powinno się spotykać z Mentorem(-ką)? 

Częstotliwość spotkań zależy od potrzeb i ustaleń między Mentorem/Mentorką a Mentee. Mogą to być krótsze spotkania raz na dwa tygodnie lub dłuższe raz na miesiąc, bądź też według innych ustalonych zasad. 

Czy mentoring jest tylko dla osób na początku kariery? 

Nie, mentoring może być korzystny na każdym etapie kariery. Zarówno początkujący, jak i doświadczeni pracownicy mogą odnieść korzyści z relacji mentorskiej. 

Istnieje nawet pojęcie mentoringu odwróconego, w którym to osoba młodsza, z teoretycznie mniejszym doświadczeniem jest Mentorem(-ką) dla osób starszych, które chcą dowiedzieć się więcej na temat nowych technologii i tego jak myśli młode pokolenie. 

Czy mentoring jest ograniczony tylko do sfery zawodowej? 

Nie, mentoring może dotyczyć różnych aspektów życia, włączając w to rozwój osobisty, edukację, czy nawet życie rodzinne. 

Jak można ocenić skuteczność mentoringu? 

Skuteczność mentoringu można ocenić przede wszystkim poprzez osiągnięcie zakładanych celów. Jeżeli cele zostały określone zgodnie na przykład z techniką SMART, to każdy cel ma zero-jedynkowe kryterium osiągnięcia i łatwo jest określić, czy został osiągnięty. 

Zobacz też więcej na temat techniki SMART. 

Dla organizatorów programów mentoringowych przygotowaliśmy też odrębny artykuł na temat mierzenia skuteczności mentoringu.

Czy mentoring może być stosowany w edukacji? 

Tak, mentoring jest często wykorzystywany w edukacji, szczególnie w programach akademickich i szkoleniach zawodowych. 

Zobacz więcej na temat mentoringu na uczelniach wyższych w Polsce. 

Jak znaleźć program mentoringowy dla siebie? 

Przede wszystkim sugerujemy sprawdzenie, czy w organizacji do której należysz (uczelnia wyższa, firma, organizacja branżowa) są organizowane programy mentoringowe. Jeżeli nie, to zawsze można zasugerować zorganizowanie takiego programu, a przynajmniej pilotaża.  

Alternatywą jest poszukanie otwartych programów mentoringowych w sieci. Z pomocą przychodzi tu wyszukiwarka lub nasz katalog programów mentoringowych.