Cele mentoringu – istota, techniki i przykładowe cele dla Mentees 

Powrót

Cele stanowią podstawę procesu mentoringowego. To między innymi dzięki nim mentoring staje się faktycznym procesem rozwojowym, a nie tylko chaotycznymi rozmowami przy kawie. Są na tyle istotne, że postanowiliśmy poświęcić im odrębny artykuł. Przedstawię w nim techniki przydatne przy ustalaniu celów i budowaniu samoświadomości, wymienię kilka przykładowych celów oraz na koniec zaadresuję temat oceny i ewaluacji. 

Poznanie siebie pierwszym krokiem do opracowania celów mentoringu 

Zanim Mentee przystąpi do wybranego programu mentoringowego powinien/powinna zastanowić się nad celem uczestnictwa.  

Często cel udziału w programie mentoringowym jest zbieżny z celami rozwojowymi Mentee, jasno określonymi czy to w ramach własnych przemyśleń na temat rozwoju kariery, czy związanymi z rozwojem w ramach organizacji, planem awansu czy rocznymi ewaluacjami. 

Ale oczywiście nie zawsze tak jest. Osoby zainteresowane mentoringiem nie zawsze mają jasno sprecyzowaną ścieżkę rozwoju. W takich przypadkach warto zacząć do poznania siebie, a dopiero na kolejnym etapie określić cele krótko i długoterminowe. 

Należy tu zauważyć, że temat budowania samoświadomości, poszukiwania nowych perspektyw czy planowania kariery jest bardzo szeroki i skomplikowany. Na pewno nie da się wszystkiego podsumować w jednym artykule. Często też temat ten jest na tyle skomplikowany, że sam staje się celem mentoringu. Zresztą istnieje nawet pojęcie / rodzaj mentoringu zwany mentoringiem kariery. 

Niemniej jednak, warto spróbować samodzielnie przejść przez proces analizy własnych potrzeb, możliwości i zarysować plan własnego rozwoju. W tym celu można skorzystać z kliku narzędzi i technik, zaprezentowanych w naszym katalogu, na przykład: 

• Technika “Poznaj swoje zasoby”, która w skrócie polega na zastanowieniu się i wypunktowaniu własnych mocnych stron, jak również czynności, które sprawiają nam przyjemność i takich, które są dla nas nieprzyjemne. Tu szczególnie polecam bazowanie na konkretnych wydarzeniach czy projektach. Łatwiej jest powrócić do konkretnego wydarzenia z przeszłości i je przeanalizować, niż zastanawiać się ogólnie nad całym życiem czy karierą: 
  • Przypomnij sobie Twój ostatni sukces.
  • Jakie Twoje cechy i zasoby pozwoliły Ci osiągnąć ten sukces? 
  • Które czynności sprawiły Ci przyjemność podczas realizowania tego projektu? 
  • Które czynności były dla Ciebie trudne, nieprzyjemne? 
  • I to powtarzamy dla kilku wydarzeń. 

• Tą technikę można rozwinąć korzystając z “Bilansu energetycznego” jeszcze głębiej wchodząc w analizę tego co lubimy robić i co nas hamuje. 

Po poznaniu swoich mocnych stron oraz czynności “przyjemnych” i “nieprzyjemnych” określenie celów powinno być łatwiejsze i bardziej skuteczne. 

Określenie i dopracowanie celów procesu mentoringowego 

Bardzo często na początku procesu mentoringowego Mentee ma tylko ogólne pojęcie na temat własnych celów. Dlatego już podczas mentoringu pierwsze sesje powinny zostać poświęcone właśnie na doprecyzowanie celów. 

Tu mamy już do czynienia ze wspólną pracą w ramach pary mentoringowej. Doświadczony Mentor(-ka) powinien znać i zastosować techniki pomagające w definiowaniu celów. Ale oczywiście można zacząć pracować nad celami jeszcze wcześniej. I tu też jest kilka technik, z których warto skorzystać: 

• Pierwszą techniką, a raczej rodzajem wytycznych jest metoda SMART, która definiuje cechy dobrego celu. W skrócie, cel powinien być: 
  • Konkretny 
  • Mierzalny 
  • Osiągalny 
  • Istotny 
  • Zamknięty w określonym czasie 

• Praca nad celem może być pogłębiona przez odpowiednie zadawanie pytań tzw. coachingowych. Zazwyczaj zadaje je Mentor(-ka), ale możemy też zastanowić się nad nimi sami. Tu znajdziesz listę przykładowych pytań coachingowych związanych z celami. 
• Przygotowaliśmy też kompleksowe ćwiczenie ustalania celów mentoringowych. Najlepiej wykonać je wspólnie z Mentorem(-ką), ale nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykonać je samodzielnie jeszcze przed rozpoczęciem procesu mentoringowego. 

Przykłady celów dla procesu mentoringowego 

Poniżej zebrałem kilka przykładowych celów mentoringu. Oczywiście cele to bardzo indywidualna kwestia i nie należy ich kopiować. W zasadzie sam dobór tych przykładów pokazuje jak duża może być różnorodność celów. 

• Cel: Powrót na rynek pracy po długiej przerwie 
  Kryterium realizacji: Rozpoczęcie satysfakcjonującej pracy. 
  Cel uzupełniający: Godzenie życia zawodowego z życiem rodzinnym 
  Kryterium realizacji: Przy zatrudnieniu na ¾ etatu poświęcanie nie więcej niż 65 godziw tygodniu na pracę. 
• Cel: Podniesienie umiejętności liderskich 
  Kryterium realizacji: Wyniki ankiety 360 od pracowników na poziomie przynajmniej 70%. 
• Cel: Przygotowanie skutecznego CV 
  Kryterium realizacji: Przygotowanie CV, odbycie przynajmniej 5 rozmów kwalifikacyjnych. 
• Cel: Rozwój wiedzy na temat rozwiązań chmurowych Google 
  Kryterium realizacji: Zdanie certyfikatu Cloud Digital Leader 
• Cel: Sprawdzenie się w roli osoby prowadzącej warsztaty 
  Kryterium realizacji: Przeprowadzenie przynajmniej 2 warsztatów wewnętrznych i jednego zewnętrznego. 

Jak widać, cele mogą być bardzo różne i są zależne jedynie od potrzeb Mentee. Chciałoby się tu powiedzieć, że nie ma złych celów. Chociaż w praktyce cel będzie zły, niewłaściwy, jeżeli zostanie nieprawidłowo określony – na przykład z pominięciem metody SMART. 

Realizacja i obecność celów podczas procesu 

Cele mentoringowe powinny definiować ścieżkę, którą Mentee przejdzie podczas procesu. Powinny być drogowskazem wskazującym na to co znajduje się na końcu tej ścieżki. Aby ten cel został zachowany konieczne jest pamiętanie o celach na każdej sesji mentorigowej. 

Sugerujemy, aby na początku każdego spotkania przejść przez każdy z celów sprawdzając, czy nadal są aktualne i co Mentee wykonał(-a) od czasu poprzedniej sesji, aby przybliżyć się do realizacji tego celu. 

Ponadto, temat każdego spotkania mentoringowego powinien też nawiązywać do realizacji wybranego lub wybranych celów. I tu też przyda się kilka technik wspierających osiąganie celów: 

• Schemat mogę-chcę-zrobię – ćwiczenie, które pomoże zmotywować Mentee do realizacji danego zadania. 

• Technika 5 opcji – przydatna do rozwiązywania problemów i przezwyciężania przeszkód.  

Oczywiście tych technik jest dużo więcej, aby się z nimi zapoznać i dobrać odpowiednie zapraszamy do naszego katalogu narzędzi mentoringowych. 

Ocena stopnia realizacji celów i zamknięcie procesu 

Istotnym etapem procesu mentoringowego jest jego zakończenie. Przede wszystkim warto wspólnie dokonać ewaluacji całego procesu omawiając i oceniając takie elementy jak: 

• Stopień realizacji celu (w odniesieniu do mierzalnego efektu) 
• Feedback na temat całego procesu – udzielany zarówno przez Mentee jak i przez Mentora(-kę) 
• Ocena stopnia zadowolenia z procesu mentoringowego obu osób w parze 
• Autorefleksja na temat całego procesu i wypowiedzenie jej na głos w parze z uwzględnieniem takich zagadnień jak: 
  • co blokowało rozwój i uczestniczenie w sesjach / procesie, 
  • co było trudne, 
  • co było łatwe w procesie, 
  • czego się dowiedziałem(-am), nauczyłem(-am), 
  • z czego jestem szczególnie zadowolony(-a), 
  • co zrobiłbym/zrobiłabym inaczej 

Taki feedback warto omówić podczas spotkania, ale też zanotować sobie w celu dalszego rozwoju i możliwości cofnięcia się do procesu po jakimś czasie.  

Ponadto, oprócz obopólnej oceny procesu Mentor(-ka) dokonuje własnego podsumowania i udostępnia je Mentee. W tym podsumowaniu powinny znaleźć się miedzy innymi: 

• co Mentee osiągnął/osiągnęła z punktu widzenia Mentora(-ki), 
• nad czym nadal pracuje, 
• jakie są rekomendacje dotyczące dalszego rozwoju Mentee. 

Podsumowanie to powinno dotyczyć każdego z celów określonych na począktu procesu. 

Na zakończenie 

W artykule zaprezentowałem całą drogę, jaką przechodzi Mentee w związku z celami mentoringowymi – od początku, analizy własnych potrzeb i możliwości, przez pracę nad celami i ich realizacją, skończywszy na ocenie osiągnięcia celu oraz planach na dalszy rozwój. Przy tej okazji warto wspomnieć, że Mentiway jako platforma mentoringowa udostępnia dedykowane narzędzia i gotową bazę wiedzy wspierającą obie osoby – Mentora(-kę) i Mentee w realizacji procesu mentoringowego, w tym też w zakresie planowania, monitorowania i ewaluacji celów mentoringowych.