Czy AI zastąpi Mentorów? Sztuczna inteligencja a mentoring.

Powrót

Fala popularności rozwiązań opartych o sztuczną inteligencję dociera już do rozwiązań HRowych. Coraz szerzej mówi się o wykorzystaniu narzędzi opartych o AI w procesach rozwojowych i szeroko pojętym zarządzaniu zasobami ludzkimi. 

My w Mentiway reprezentując bądź co bądź firmę technologiczną bacznie obserwujemy te trendy i aktywnie zastanawiamy się nad wykorzystaniem AI w procesach mentoringowych włącznie z potencjalnym zastąpieniem Mentorów i Mentorek rozwiązaniami opartymi o sztuczną inteligencję. 

Ale czy to faktycznie dobra droga? Czy w najbliższej przyszłości procesy mentoringowe mogą być prowadzone przez AI? 

W tym artykule postaram się odpowiedzieć na to pytanie. 

Możliwości AI w prowadzeniu spotkań mentoringowych i coachingowych 

O tym, że możliwości AI są z tygodnia na tydzień coraz większe nie trzeba chyba nikomu udowadniać. Modele językowe – gałąź sztucznej inteligencji, która od kilku lat przeżywa rozkwit – są coraz bardziej zaawansowane. Powstaje coraz więcej modeli specjalistycznych, dedykowanych analizie danych, programowaniu, czy konkretnym językom (jak na przykład model Bielik dla języka polskiego). Ale nawet modele ogólne – takie jak Chat GPT stają się coraz bardziej rozbudowane, coraz lepiej rozumieją kontekst i są w stanie udzielać jeszcze lepszych odpowiedzi. 

To więc w miarę oczywiste, że w zespole Mentiway również monitorując branżę staramy się szukać możliwości wykorzystania AI w prowadzeniu procesów mentoringowych. Takie rozwiązania znalazły już nawet swoje miejsce w platformie Mentiway (o tym w dalszej części artykułu). Ale niedawno pojawiło się u nas pytanie jeszcze bardziej przewrotne – czy Chat GPT jest w stanie przeprowadzić sesję mentoringową? 

Okazuje się, że tak. I to zadziwiająco dobrze. 

Oto nagranie z takiego krótkiego procesu opartego na pytaniach pogłębiających: 

Jak widać, AI rozpoznaje odpowiedzi użytkownika – Mentee, zadaje kolejne pytania, a na koniec jest w stanie sensownie podsumować całą sesję i nawet zadać pracę domową. 

Pewnie przy odpowiednim ułożeniu promptów byłoby możliwe rozszerzenie jednej sesji do całego procesu, a nawet użycie przez GPT bardziej zaawansowanych technik coachingowych i mentoringowych. 

Ale czy to faktycznie będzie proces mentoringowy? Czy takie rozwiązanie może zastąpić mentoring? 

No właśnie… Zacznijmy od początku, czyli od tego czym w ogóle jest mentoring. 

Czym jest mentoring w swoich podstawowych założeniach? 

Według definicji mentoringu, dostępnej w tym artykule, mentoring to „relacja poznawcza, obejmująca dzielenie się umiejętnościami, wiedzą i ekspertyzą pomiędzy mentorem a mentee poprzez rozmowy rozwojowe, dzielenie się doświadczeniem i modelowanie ról. Relacja ta może obejmować wiele różnych kontekstów i stanowi inkluzywne dwustronne partnerstwo na rzecz wzajemnego uczenia się, doceniając różnice.” 

I tu już pojawia się pierwszy zgrzyt. Mentoring to przede wszystkim relacja. 

To relacja dwóch osób – Mentora/ Mentorki oraz Mentee. Relacja, w ramach której prowadzony jest proces, która ma charakter partnerski, oparta na towarzyszeniu i wspólnym rozwoju. 

Czy ze sztuczną inteligencją można zbudować relację? Może jestem staromodny, ale na tą chwilę wydaje mi się, że nie 😉 .

Korzyści z mentoringu dla Mentees 

Nawiązanie tej nowej relacji jest też jedną z kluczowych korzyści zauważanych przez Mentees biorących udział w procesach mentoringowych. 

Wśród użytkowników platformy Mentiway aż 63% zwraca uwagę właśnie na nawiązanie nowych relacji i znajomości: 

To zresztą nie jedyna korzyść mentoringu, której mentoring przy użyciu sztucznej inteligencji nie zapewni. Do pozostałych tego typu należą: 

• Możliwość podzielenia się swoimi problemami z drugą osobą (53%) 
• Uzyskanie informacji zwrotnej i konstruktywnej krytyki (47%) 
• Wzrost motywacji i zaangażowania w pracę (37%) 
• Wzrost pewności siebie (37%) 
• Rozwój umiejętności skutecznej komunikacji (37%) 

Perspektywa Mentorów i Mentorek 

Będąc przy korzyściach warto spojrzeć na mentoring również z perspektywy Mentorów i Mentorek.  

Mentoring jako relacja i proces przynosi wymierne korzyści również dla nich. Są to często bardzo podobne zalety: poznanie innej perspektywy, nawiązanie nowych znajomości, rozwój umiejętności skutecznej komunikacji, samoświadomości i wglądu w siebie, wzmocnienie poczucia bycia uznanym i cenionym.

Jeżeli mentoring ograniczylibyśmy tylko do “współpracy” między Mentee a sztuczną inteligencją, to naturalnie zabrakłoby tu strony Mentorów i Mentorek, którzy również dużo zyskują na relacji. 

Motywacja, emocje, łączenie kropek 

Na koniec chciałbym zwrócić uwagę na kilka obszarów, w których mentoring prowadzony przez AI według mnie ma istotne braki w porównaniu do ludzkich Mentorów i Mentorki. 

Po pierwsze, proces budowania i utrzymywania relacji wywołuje naturalne emocje, których brakuje w “relacji” z maszyną. Czasem są one pozytywne pozytywne, czasem negatywne, ale zawsze jakieś. Te emocje wpływają na skuteczność zdobywania wiedzy. Zwiększają zaangażowanie zarówno podczas, jak i między sesjami mentoringowymi. 

Po drugie, te emocje, ale też obecność po drugiej stronie człowieka, chęć spełnienia oczekiwań, czasem zaimponowania powoduje większą motywację do realizacji procesu. I to zarówno po stronie Mentees, jak i Mentorów/ Mentorek.  

I na koniec – mentoring z udziałem człowieka jest nieprzewidywalny. Proces jest za każdym razem inny. Inaczej też wygląda każda kolejna sesja. Przez o jest ciekawsza, bardziej angażująca. Każdy Mentor, każda Mentorka ma inne doświadczenie, inaczej “łączy kropki”, dzięki temu każdy proces jest indywidualny i wyjątkowy. 

Technologia i AI w mentoringu 

Czy więc AI zastąpi Mentorów i Mentorki? 

Według mnie na razie nie. A na pewno nie, przy mentoringu takim, jaki go rozumiemy. 

Ale oczywiście nie znaczy to, że w mentoringu nie można wspomóc się technologią i AI. 

Robimy to na co dzień udostępniając i rozwijając platformę Mentiway właśnie po to, aby ułatwiać Mentorom, Mentorkom i Mentees wdrożenie się, organizację i przeprowadzenie ich procesów mentoringowych. 

Przy tym korzystamy z rozwiązań AI, między innymi do ułatwienia pracy Mentorów i Mentorek, do poszerzenia ich perspektywy i zainspirowania do zmiany sposobu myślenia. Przykładem jest funkcjonalność Mentibot AI, która na przykład podpowiada sposób zdefiniowania celów na proces lub to z jakich narzędzi podczas sesji można skorzystać. 

Ostatecznie jednak w mentoringu najważniejszy jest człowiek i prawdziwa relacja, a technologia to zawsze jedynie wsparcie w tym, aby proces był łatwiejszy i bardziej skuteczny.