Programy mentoringowe na uczelniach wyższych w Polsce – wyniki badania 

Powrót

W poprzednim artykule opisaliśmy tematykę mentoringu w edukacji przedstawiając między innymi jego rodzaje oraz korzyści wynikające z wdrażania programów mentoringowych na uczelniach wyższych. Artykuł ten wspomina też wyniki badania wśród studentów w Stanach Zjednoczonych, gdzie większość studentów deklaruje obecną lub przeszłą współpracę z Mentorem(-ką). Gdzie aż 20% studentów i studentek stwierdziło, że podczas swojej edukacji uczestniczyło w programie mentoringowym organizowanym przez uczelnię wyższą. 

Zainspirowani tym badaniem postanowiliśmy sprawdzić jak wygląda sytuacja mentoringu na uczelniach wyższych w Polsce w zakresie dostępności takich programów. 

Obecność mentoringu na uniwersytetach i politechnikach w Polsce 

Metodykę badania opisaliśmy na końcu niniejszego artykułu. W skrócie badanie polegało na sprawdzeniu każdej z 60 państwowych uczelni wyższych pod kątem jawnej (w wyszukiwarce Google) obecności różnych form programów mentoringowych. 

Chyba najważniejszym wnioskiem jest to, że obecnie tylko 32% państwowych uczelni wyższych ma jakąkolwiek formę programu mentoringowego. 

Forma programu mentoringowego	Liczba uczelni wyższych	Udział uczelni wyższych
Program dostępny w ramach biura karier lub stowarzyszenia absolwentów	11	18%
Program w ramach wybranego kierunku studiów / wydziału	9	15%
Jakakolwiek własna forma programu mentoringowego	19	32%

Przy czym tylko w 18% przypadków są to programy szerokie – kierowane do wszystkich studentów i studentek – najczęściej organizowane w ramach biura karier, chociaż zdarzały się też mentoringi organizowane przez stowarzyszenia absolwentów. 

W pozostałych przypadkach programy mentoringowe były ograniczone do wąskich grup studentów – na przykład w ramach jednego wydziału, kierowane tylko do studentów ze specjalnymi potrzebami lub dedykowane tylko dla studentek. 

Co ciekawe, w jednym przypadku (Uniwersytet Gdański) program mentoringowy dotyczył kadry dydaktycznej (przy czym nie liczyliśmy tego przypadku jako mentoring dla studentów). 

Dane te zestawiliśmy też z rozmiarem uczelni definiowanym jako liczba studentów w podziale na kilka segmentów. Z tego zestawienia widać wyraźnie, że im większa jest uczelnia, tym większa jest szansa na obecność programu mentoringowego. 

Liczba studentów i studentek na uczelni	Program dla wszystkich w ramach np. biura karier	Program dedykowany konkretnym grupom studentów	Jakakolwiek własna forma mentoringu
Do 5 000	8%	0%	8%
5 000 – 10 000	11%	11%	21%
10 000 – 20 000	18%	29%	41%
Powyżej 20 000	45%	18%	64%

Wśród uczelni wyższych z liczbą studentów ponad 20 000 aż 64% (7 na 11) ma jakąkolwiek formę programu mentoringowego, podczas gdy wśród najmniejszych – do 5 000 tylko 8% (1 na 13). 

Oczywiście ma to związek z możliwościami. Można zakładać, że im więcej jest studentów tym bardziej rozbudowane biuro karier (o ile w ogóle jest).  

Co ciekawe, na obecność mentoringu ma też wpływ rodzaj uczelni wyższej. Mentoring obecny jest jedynie na uczelniach ekonomicznych (aż 60%), politechnikach (50%) i uniwersytetach (43%), podczas gdy nie znaleźliśmy tego typu formy wsparcia dla studentów na uczelniach przyrodniczych, wychowania fizycznego, pedagogicznych ani na teologicznej. 

Mentoring organizowany poza uczelniami 

Oprócz organizowania własnych programów mentoringowych uczelnie często współpracują też z zewnętrznymi – dedykowanymi programami. Najczęściej współpraca ta ogranicza się do wymienienia danego programu na stronie z aktualnościami i zachęcenia własnych studentów do dołączenia. 

W aż 43% przypadków znaleźliśmy ślady tego typu współpracy, czyli więcej niż samodzielnie organizowanych programów mentoringowych. Naturalnie organizacja programu jest dużo bardziej angażująca niż sama współpraca, ale pokazuje to też, że uczelnie chętnie nawiązują tego typu współprace, co też promuje ideę mentoringu.  

Forma programu mentoringowego	Liczba uczelni wyższych	Udział uczelni wyższych
Program mentoringowy w ramach współpracy zagranicznej	11	18%
Współpraca z dedykowanym programem zewnętrznym	18	30%
Jakakolwiek współpraca przy programie mentoringowym zewnętrznym	26	43%

Najczęściej spotykanym programem, z którym współpracują uczelnie wyższe jest program Mentor organizowany przez Erasmus Student Network.  

Często na stronach uczelni wyższych pojawiają się też programy Top Young 100, IT for SHE, Top Minds, Dare IT czy Mentoring YES. 

Tego typu programy mentoringowe czy współprace pojawiają się w zasadzie po równo na każdej wielkości uczelni wyższej i w każdym z ich rodzajów. 

Mentoring na uczelniach wyższych w Polsce w porównaniu do USA 

We wspomnianym wcześniej artykule zaprezentowaliśmy wyniki badania ze Stanów Zjednoczonych, gdzie około 20% studentów twierdzi, że podczas nauki uczestniczyło jako Mentee w programach organizowanych przez uczelnię. Nie dysponujemy niestety podobnymi badaniami dla rynku polskiego. Jednak możemy pokusić się o zgrubną estymację.  

Wychodzimy z założenia, że 32%, czyli 19 uczelni wyższych oferuje jakąkolwiek formę mentoringu. Zarówno z naszego dotychczasowego doświadczenia, jak i z danych zaprezentowanych na przykład w raporcie dotyczącym mentoringu opublikowanym na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu wiemy, że zazwyczaj jedna edycja programu mentoringowego obejmuje maksymalnie 50 par. 20 uczelni x 50 Mentees x potencjalnie 5 lat studiów daje potencjalnie 5000 studentów – mentees. Na przebadanych uczelniach wyższych studiuje obecnie około 750 000 studentów. 5 000 dzielone przez liczbę studentów daje 0,67%. Tyle więc mniej więcej wynosi odsetek studentów, którzy w trakcie studiów uczestniczyli jako Mentees w programach mentoringowych organizowanych przez uczelnie wyższe w Polsce. 

Oczywiście obliczenia te operują na wielu uproszczeniach. Jednak nawet jeżeli wartość ta jest w praktyce zaniżona, to nadal widać ogromną różnicę między Polską a USA. 

Przyszłość mentoringu na uczelniach wyższych w Polsce 

Jak widać, zasięg dostępności programów mentoringowych i ich skala na uczelniach wyższych w Polsce nadal jest nieporównywalna z USA. Z drugiej strony jednak dostrzegamy pozytywną dynamikę rozwoju popularności mentoringu w Polsce. Dotyczy to też uczelni wyższych. 

Obecność mentoringu na 32% uczelni wyższych może być niską wartością. Ale z drugiej strony, jeżeli weźmiemy pod uwagę tylko uczelnie największe, to wartość ta osiąga już wspomniane wcześniej 64%. 

Ponadto, pojawiają się inicjatywy promujące mentoring szerzej niż tylko na jednej uczelni. Warto tu wspomnieć na przykład o Dolnośląskiej Sieci Biur Karier, która jednoczy wysiłki w kierunku promowania mentoringu. W rezultacie już 4 największe uczelnie wyższe we Wrocławiu mają wdrożone programy mentoringowe: Politechnika, Uniwersytet, Uniwersytet Ekonomiczny oraz Wyższa Szkoła Bankowa.

Inicjatorami poruszenia tematu mentoringu w Dolnośląskiej Sieci Biur Karier był już 2011 roku zespół Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Poprosiliśmy Biuro Karier UE o komentarz w tym temacie:

Idea wprowadzenia Programu „Mentoring dla Studentów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” zrodziła się w roku 2010 po inspirującej wizycie studyjnej naszego Zespołu w Career Services Uniwersytetu w Poczdamie. Korzystając z doświadczenia i dobrych praktyk partnera niemieckiego w roku akademickim 2011/2012 przeprowadziliśmy pierwszą edycję Programu na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu, który z powodzeniem wciąż rozwijamy i udoskonalamy. Liczba osób uczestniczących w poszczególnych edycjach stale wzrasta, od początkowych 18 par mentoringowych do najwyższej liczby 62 par w edycji XI w roku akademickim 2020/2021. Wraz z Władzami UEW mamy świadomość, że procesy mentoringowe są jednym z elementów edukacji spersonalizowanej, realizowanej przez Uczelnię, która ma na celu wzmocnienie kompetencji personalnych i zawodowych niezbędnych do efektywnego funkcjonowania na rynku pracy. Zależy nam, by z udziału w Programie mogła skorzystać jak największa liczba studentów i studentek UEW, jednocześnie ważnym jest, by nadal realizować Program z dbałością o jakość jego organizacji i bogatą ofertę szkoleń dla grona Mentorów i Mentorek oraz Mentees.

Ałła Witwicka-Dudek,
Dyrektor Centrum Współpracy z Biznesem,
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu. 

Ciekawa perspektywa temat mentoringu na uczelniach wyższych została opisana też w raporcie stworzonym przez Biuro Karier właśnie Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z publikacją: LINK.  

Wykorzystanie technologii w mentoringu dla studentów

Kolejnym krokiem w popularyzacji programów mentoringowych na uczelniach wyższych będzie szersze wykorzystanie technologii. Obecne programy mają relatywnie niewielkie zasięgi – po 30-50 par mentoringowych. Obsługa programów przy użyciu dedykowanych rozwiązań – takich jak Mentiway – umożliwi ich przeskalowanie na większe poziomy przy podobnym jak obecnie zaangażowaniu pracowników biur karier. 

Dedykowana platforma, jaką jest Mentiway, znacząco usprawnia większość procesów związanych z wdrażaniem mentoringu – począwszy od rekrutacji uczestników, przez łączenie w pary, komunikację, skończywszy na ewaluacji procesu i ocenie wyników. Ponadto szereg narzędzi i ogromna baza wiedzy Mentiway przeprowadza uczestników przez proces mentoringowy, co jest szczególnie istotne w przypadku Mentorów i Mentees bez wcześniejszego doświadczenia. 

W tym roku akademickim (2023 / 2024) jako Mentiway podjęliśmy współpracę właśnie z ze wspomnianym wcześniej Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu. Nowa edycja programu będzie realizowana w całości na Mentiway.

Mając świadomość obowiązujących norm i trendów z entuzjazmem podchodzimy do współpracy z platformą Mentiway, wprowadzając na jeszcze wyższy poziom realizację XIV edycji Programu „Mentoring dla Studentów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” w roku akademickim 2023/2024.

Ałła Witwicka-Dudek,
Dyrektor Centrum Współpracy z Biznesem,
Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu.

Wierzymy, że dzięki tym usprawnieniom programy mentoringowe na uczelniach będą coraz liczniejsze oraz coraz więcej uczelni wyższych będzie je wprowadzać do swoich ofert edukacyjnych. 

Metodyka badania 

Badanie programów mentoringowych na uczelniach wyższych zostało przeprowadzone w dniach 10 – 13 września 2023r i obejmowało 60 uczelni państwowych – wszystkich z pominięciem uczelni zawodowych. 

Badanie polegało na wyszukaniu w wyszukiwarce Google fraz związanych z daną uczelnią i zawierających słowa takie jak mentoring dla studentów czy program mentoringowy. 

Wyniki dotyczące obecnych programów mentoringowych zostały podzielone na: 

• Programy realizowane na poziomie uczelni – dostępne dla wszystkich studentów i studentek – głównie organizowane przez biuro karier, rzadziej przez stowarzyszenia absolwentów 
• Programy mentoringowe dedykowane konkretnym wydziałom, kierunkom lub grupom studentów 
• Współpraca z programami organizowanymi poza uczelnią – w zakresie wymiany studentów (głównie Erasmus) 
• Współpraca z programami organizowanymi poza uczelnią – w ramach organizacji i inicjatyw branżowych lub dedykowanych konkretnym grupom pracowników