Mentoring – ujęcie praktyczne w pytaniach i odpowiedziach

Powrót

Mentoring – ujęcie praktyczne w pytaniach i odpowiedziach

Czym jest mentoring? Czym mentoring nie jest? Z czym jest mylony mentoring? I do czego jest mentoringowi najbliżej?

Na te pytania, postaramy się odpowiedzieć w artykule poniżej.

Nie jest to łatwe zadanie, bo mnogość definicji i podejść nie będzie tu ułatwieniem a i też głosy ekspertów nie są w tej materii jednoznaczne.

Czym jest mentoring?

„Mentoring to relacja poznawcza, obejmująca dzielenie się umiejętnościami, wiedzą i ekspertyzą pomiędzy mentorem a mentee poprzez rozmowy rozwojowe, dzielenie się doświadczeniem i modelowanie ról. Relacja ta może obejmować wiele różnych kontekstów i stanowi inkluzywne dwustronne partnerstwo na rzecz wzajemnego uczenia się, doceniając różnice”.

Tak mentoring definiuje European Mentoring & Coaching Council (EMCC), jedna z największych międzynarodowych organizacji promująca profesjonalizm oraz dobre praktyki w zakresie coachingu i mentoringu.

To nie jedyna definicja funkcjonująca na rynku ale dla Nas i tego co promujemy w Mentiway, najbliższa.

Aby lepiej zrozumieć istotę, tego czy monitoring jest przyjrzyjmy się bliżej temu, co zawiera w sobie powyższa definicja. Zobacz też więcej definicji mentoringu.

Mentoring to relacja poznawcza – czyli taka, w której zachodzi proces związany z pozyskiwaniem, przechowywaniem, modyfikowaniem informacji. To też proces, w wyniku którego dzięki wszystkiemu co zbierzemy i przetworzymy podejmujemy daną decyzję czy też reagujemy w odpowiedni sposób.

… obejmująca dzielenie się umiejętnościami, wiedzą i ekspertyzą pomiędzy mentorem a Mentee – zachodzi tu zatem proces wymiany mający na celu nabywanie nowych kompetencji lub też poszerzania i pogłębiania tych istniejących. Kierunkiem jest tu najczęściej relacja Mentor (mistrz) à Mentee (uczeń), ale istnieje już tez pojęcie mentoringu odwróconego gdzie kierunek jest odwrotny. Przy czym niezależnie od kierunku, wchodząc w relację mentoringową czerpią obie strony.

…poprzez rozmowy rozwojowe, dzielenie się doświadczeniem i modelowanie ról – mentoring w swoim założeniu ma na celu rozwój. Rozwój określonych kompetencji ale też postaw będących często kluczowymi w tym co i jak robimy poprzez rozmowę wykorzystującą wiedzę o procesie uczenia się. Mentor też jako ta osoba bardziej doświadczona w danym obszarze często pełni funkcję modelującą, która może stanowić inspirację dla Mentee.

Relacja ta może obejmować wiele różnych kontekstów i stanowi inkluzywne dwustronne partnerstwo na rzecz wzajemnego uczenia się, doceniając różnice” – Mentoring jest dla wszystkich. Nie ma tu ograniczeń a jedyną determinantą jest tu chęć uczenia się i rozwijania. W tym procesie niezwykle ważne jest partnerstwo polegające na  szacunku do drugiej osoby oraz obejmujący przyjmowanie tego co niesie za sobą ta relacja bez oceniania i krytykowania.

Czym mentoring nie jest?

Mentoring nie jest:

Doradztwem –  tutaj klient ma pytanie, a doradca czy też konsultant ma odpowiedź.

Szkoleniem – klient chce się czegoś nauczyć a trener pokazuje jak to zrobić.

Warsztatem – klient chce się czegoś nauczyć a trener da sposoby ale tez przestrzeń do tego, żeby przećwiczyć to nad czym pracujemy

Zarządzaniem – gdzie już nie klient a pracownik otrzymuje cel do zrealizowania i kierunek działania.  

Coachingiem – choć prawda jest taka, że te dwie dziedziny jeszcze nigdy nie były ze sobą tak blisko i temu poświecimy trochę więcej miejsca w dalszej części artykułu.

I chociaż mentoring tym wszystkim nie jest, to czerpie w zasadzie ze wszystkich wymienionych powyżej procesów rozwojowych.

Z czym najczęściej jest mylony mentoring?

Tutaj wskazałabym dwa obszary: doradztwo i coaching.

Zobacz też różnice między mentoringiem, coachingiem a innymi formami rozwoju.

Dlaczego doradztwo – bo często mentoring kojarzy się z udzielaniem rad i wskazówek podczas kiedy w procesie mentoringowym nie chodzi o to, żeby podawać gotowe rozwiązania i patrzeć na problem głownie przez filtry własne. Żeby było jasne, nie jest to krytyka procesu doradzania (sama bywam doradczynią i znajduje w swoim doświadczeniu wiele takich momentów, w których ta metoda pracy z Klientem przyniosła ogromną wartość)  a jedynie zwrócenie uwagi na różnice pomiędzy tymi dwoma procesami.

I oczywiście w mentoringu, osoba Mentora powinna być ekspertem w dziedzinie w której rozwijać chce się Mentee, ale nie zmienia to faktu że mentor dzieli się swoimi pomysłami (najlepiej za zgodą Mentee) dopiero w sytuacji, w której Mentee wyczerpał (-a) swoje rozwiązania.

Coaching – podejście coachingowe jest niezwykle bliskie podejściu mentoringowemu dlatego o coachingu pisać będziemy zarówno w kontekście różnic jak i podobieństw do mentoringu przy czym, w mojej opinii coaching i mentoring jeszcze nigdy nie były ze sobą tak blisko.

International Coaching Federation (ICF) definiuje „coaching jako towarzyszenie klientowi w kreatywnym procesie, który skłania do myślenia i inspiruje do maksymalizacji zawodowego i osobistego potencjału. Coaching jest metodą pozwalającą w sposób efektywny wytyczyć i osiągnąć ważne cele, podnieść satysfakcję z życia zawodowego i prywatnego. W pełni wykorzystuje potencjał, kompetencje i umiejętności klienta. Identyfikuje trudności. Przygotowuje do ich pokonania. Często przekłada się na motywację i większą determinację w działaniu. Istnieje coaching indywidualny, grupowy i zespołowy”.

Wynika z tego, że to praca w towarzyszeniu Klientowi, oparta na jego (jej) zasobach, która ma na celu poszerzanie perspektyw oraz wsparcie w osiąganiu celów. Co istotne coach nie musi  „znać się” na obszarze, w którym będzie wspierał coachee. Prowadząc coaching np. w zakresie sprzedaży coach nie musi być wybitnym sprzedawcą. Wystarczy, aby odpowiednio zadawał pytania i kierował coachee do rozwoju w tej dziedzinie. Z kolei Mentor zdecydowanie powinien mieć istotnie większą wiedzę i doświadczenie od Mentee w temacie, w którym Mentee chce się rozwijać.

Czasami też długość trwania procesów jest inna – mówi się, że procesy mentoringowe co do zasady trwają dłużej niż procesy coachingowe choć w praktyce bywa inaczej.

Zdecydowanie bliższe jest mi podejście w którym coaching i mentoring, w służbie celu Klienta, stosowane są często zamiennie i dlatego przejdę do ostatniej części tego artykułu czyli:

Do czego mentoringowi najbliżej?

Jeżeli przyjrzymy się metodyce pracy zarówno w obszarze coachingu jak i mentoringu to okaże się, że użyte narzędzia i techniki są albo podobne albo wręcz takie same. Profesje te w chwili obecnej tak bardzo się zbliżyły, że na rynku coraz częściej mówi się o mentor-coachingu i o mentor – coachach, którzy w zależności od kontekstu, potrzeby i celu Klienta dobierają najskuteczniejsze narzędzie i modele prowadzenia rozmowy rozwojowej.

Zarówno w coachingu jak i mentoringu podstawowymi narzędziami pracy są słuchanie i zadawanie pytań. W trakcie sesji powinno być ok 75 % pytań, 20 % odpowiedzi i tylko 5 % sugestii. To ostatnie także dotyczy coachingu, bo tutaj też jest przestrzeń na dawanie konkretnych wniosków i wglądów od siebie i podobnie jak w mentoringu robimy to za zgodą Klienta. Zobacz też czym są pytania coachingowe.

W jednym i drugim procesie jest miejsce na rozwijanie, uczenie, inspirowanie i motywowanie a także na wzajemne od siebie czerpanie, bo jak każda relacja i ta niesie za sobą coś dla obu stron.

Kolejnym podobieństwem jest też wgląd i praca z emocjami Klienta. Kiedyś proces zarezerwowany dla psychoterapii, później coachingu a dziś także to element mentoringu. A dlaczego, bo dziś wiemy już, że bez emocji nie ma zmiany. A przecież proces rozwoju to proces zmian.

Odpowiedzialność za proces, w obu przypadkach jest po stronie coacha albo mentora. Odpowiedzialność za rezultat i osiągnięcie celu po stronie Klienta czyli coachee albo Mentee.

Oba procesy działają w oparciu o zasadę poufności, partnerstwa i wzajemnego szacunku.

W aplikacji Mentiway znajdziecie sporo technik i narzędzie zaczerpniętych wprost z coachingu i mamy nadzieje, że ich zastosowanie pozwoli Wam na rozwój własnego warsztatu jak wsparcie Waszych Mentee w ich drodze.