Jak i o czym rozmawiać z Mentorem/ Mentorką? 

Powrót

W jaki sposób rozmawiać z Mentorem? O czym rozmawiać z Mentorką? To pytania, które często pojawiają się u Mentee przed rozpoczęciem procesu mentoringowego. W kilku poprzednich artykułach nawiązywaliśmy już do tego tematu, ale teraz postanowiłem zebrać wszystko w postaci jednego materiału – poradnika dla początkujących Mentee, którzy rozpoczynają swój pierwszy proces mentoringowy. 

Na czym polega mentoring 

Zanim przejdziemy do konkretnych odpowiedzi na te pytania, warto jest upewnić się, że Ty jako Mentee odpowiednio rozumiesz to czym jest mentoring, na czym polega rola Mentora/ Mentorki i jaki jest cel procesu i każdego ze spotkań. 

Zacznijmy od przypomnienia tego na czym polega mentoring. Ten temat opisałem w jednym z poprzednich artykułów: na czym polega mentoring. W uproszeniu mentoring to proces oparty na relacji, w którym Mentee poznaje siebie, ustala swoje cele i realizuje je przy udziale towarzysza – Mentora/Mentorki. W rezultacie rozwija się, zdobywa nową wiedzę i nowe doświadczenie czerpiąc ze wsparcia Mentora. 

Mentoring zazwyczaj ma formę zamkniętego procesu, że swoim początkiem i końcem, i z konkretną strukturą opisaną w w/w artykule. Bardzo często procesy mentoringowe realizowane są w ramach większego programu mentoringowego, który ma swój jasno zdefiniowany cel. 

Na czym polega rola Mentora/ Mentorki 

Wiesz już czym jest mentoring, teraz czas na zdefiniowanie roli Mentora/ Mentorki. Tu też mamy dostępny bardziej obszerny artykuł na ten temat: Mentor – kompetencje, rola i obowiązki. 

W wersji skróconej: rola Mentora/ Mentorki definiowana jest w kilku obszarach: 

• Towarzyszenie – czyli bycie partnerem dla Mentee na ich drodze rozwoju. Budowanie poczucia bezpieczeństwa, zaufania, motywowanie do szukania różnych dróg. 
• Wspieranie – wykazywanie zainteresowania, dodawanie odwagi, podnoszenie pewności siebie. 
• Aktywne słuchanie i zadawanie pytań – uważność na to co Mentee mówi, ale też pogłębienia, zadawanie pytań, parafrazowanie, zachęcanie do autorefleksji poprzez drążenie wątków. 
• Analizowanie, wyciąganie wniosków i udzielanie feedbacku – umiejętność łączenia wielu kropek, analizy tego co przekazuje Mentee oraz udzielania szczerego konstruktywnego feedbacku. 
• Dzielenie się swoją wiedzą i doświadczeniem – ale dopiero wtedy, gdy Mentee wyczerpie swoje możliwości. Mentor(-ka) powinien przede wszystkim zachęcać Mentee do samodzielnej pracy, a dopiero na koniec, na wyraźne życzenie Mentee może podzielić się własną wiedzą.  

Z tych obszarów wynika też jeden bardzo istotny fakt na temat mentoringu. Mentoring nie jest doradztwem / consultingiem. Rolą Mentora nie jest doradzanie tego jak rozwiązać konkretny problem. Rolą nie jest też nauka Mentee, to nie szkolenie. Zachowanie Mentora/ Mentorki powinno mieć bardziej charakter coachingowy i towarzyszący w rozwoju. 

Każdy proces mentoringowy powinien mieć swoje cele 

Powoli zbliżamy się już do samej rozmowy, ale zanim przejdziemy do sesji mentoringowych jeszcze jeden bardzo istotny element – czyli cele procesu mentoringowego. 

I znów, mamy na to bardziej rozbudowany artykuł: cele w mentoringu. Tu jedynie w skrócie – każdy proces mentoringowy musi mieć jasno zdefiniowane cele. Mentee dołączając do programu mentoringowego zazwyczaj ma już jakieś własne motywacje i zarys celów. Później, podczas pierwszych sesji Mentee wspólnie z Mentorem(-ką) omawiają te cele, dochodząc do ich sedna oraz precyzując je pod kątem mierzalnych efektów.  

Te cele towarzyszą parze mentoringowej przez resztę procesu. Powinny być pamiętane przy okazji każdej sesji mentoringowej, a ich poziom realizacji powinien zostać oceniony przez parę na koniec procesu. 

Jak wygląda sesja mentoringowa 

Ostatecznie dochodzimy do sesji mentoringowej – czyli po prostu spotkań Mentora/ Mentorki z Mentee. Więcej o sesjach przeczytasz tu: Jak wygląda sesja mentoringowa?  

Każda sesja mentoringowa powinna mieć swój cel – określany przez Mentee przed rozpoczęciem spotkania. Ten temat powinien być zbieżny z celami całego procesu mentoringowego i będzie zależał od aktualnego postępu Mentee w realizacji tych celów.  

Najczęściej pierwsza sesja ma charakter poznawczy i organizacyjny. Jej celem jest zbudowanie relacji i ustalenie zasad dalszej współpracy (kontraktu mentoringowego). Podczas drugiej sesji para pracuje nad celami – pogłębia je, doprecyzowuje. Każda kolejna sesja ma już bardzo indywidualny cel i przebieg, który zależy od tego co Mentee chce osiągnąć, jaką drogą i jakie zasady współpracy uzgodni z Mentorem/ Mentorką. 

O czym rozmawiać z Mentorem/ Mentorką 

A więc o czym rozmawiać z Mentorem(-ką)? No właśnie – wszystko zależy od celów całego procesu, zaplanowanego tematu sesji mentoringowej, od tego na jakim etapie procesu jesteście, jakie macie pomysły i ustalenia na cały proces. 

Skoro zadajesz sobie takie pytanie, to prawdopodobnie nie rozpocząłeś/ rozpoczęłaś jeszcze procesu. W takim wypadku podczas pierwszego spotkania przede wszystkim poznajcie się bliżej. Zapytaj o hobby, doświadczenie zawodowe. Znajdź tematy, które będą Was łączyć, w których znajdziecie wspólny język. Niech każdy opowie o tym jak wyobraża sobie proces mentoringowy. Mentee może przedstawić też własne preferencje dotyczące sposobów nauki i przyswajania wiedzy, które są dla niego/ niej najbardziej skuteczne. Później potwierdźcie poszczególne elementy kontraktu. Ustalcie to jak często chcecie się spotykać, ile czasu mają trwać spotkania. Oboje zgódźcie się też na ustalenia dotyczące prywatności i na pełną szczerość podczas spotkań. 

Później lub już podczas drugiego spotkania porozmawiajcie o celach Mentee na proces. Niech Mentee zarysuje te cele, a Mentor niech skorzysta z technik ich pogłębiania (tu jest jedno z ciekawszych ćwiczeń w tym zakresie: ustalanie celów – wersja kompleksowa).  

Praca nad celami powinna oprócz ich doprecyzowania i określenia mierzalnych rezultatów pokazać też ścieżkę do osiągnięcia tych celów – z uwzględnieniem konkretnych kamieni milowych i być może konkretnych zadań do wykonania. W efekcie możecie mieć już konkretne tematy i zagadnienia do poruszenia podczas kolejnych spotkań. 

Przykładowym schematem początku każdej kolejnej sesji może być: 

1. Omówienie tego co wydarzyło się między sesjami, co może być istotne z punktu widzenia danej sesji lub realizacji celów procesu. 

2. Omówienie rezultatów “pracy domowej” – zadania ustalonego jako do wykonania między sesjami. 

3. Uzgodnienie celu / tematu przewodniego na daną sesję. Dobrze jest, jeżeli Mentee ustali i podzieli się tym tematem z Mentorem/ Mentorką jeszcze przed rozpoczęciem spotkania. 

4. Doświadczony Mentor/ Mentorka będzie prowadził rozmowę zadając odpowiednie pytania. Ewentualnie może zaproponować wspólne wykonanie jakiegoś ćwiczenia / techniki. 

Tu warto wspomnieć o tym, że w platformie Mentiway mamy uwzględniony dedykowany moduł podpowiadania schematów i agendy sesji w zależności od etapu procesu. To znacząco ułatwia przygotowanie się do spotkań i ich przeprowadzenie dla początkujących Mentorów, Mentorek i Mentees. 

Jak rozmawiać z Mentorem/ Mentorką 

Drugie częste pytanie dotyczy sposobu rozmawiania z Mentorem(-ką). Tu w odpowiedzi przygotowałem kilka zagadnień, na które warto zwrócić uwagę: 

• Zachowaj uważność – bądź tu i teraz z Mentorem/ Mentorką, uważnie słuchaj, staraj się zrozumieć to co mówi druga osoba. 
• Bądź otwarty(-a) i szczery(-a) – tylko szczera rozmowa gwarantuje, że wspólnie dojdziecie do sedna zagadnień, że Mentor(-ka) będzie znać pełen obraz sytuacji. Tu warto wspomnieć o tym, że w pary mentoringowe nie powinny być łączone osoby z zależnościami projektowymi lub kadrowymi. Zachowanie pełnej szczerości na przykład przy przełożonym jest praktycznie niemożliwe. 
• Bądź otwarty(-a) na feedback i zmianę paradygmatu – proces mentoringowy w dużej mierze jest oparty na szczerym poznaniu siebie, bez uprzedzeń i ograniczeń. Otwartość na zmiany jest kluczowa do zaakceptowania innego punktu widzenia na temat siebie i otaczających Cię tematów. 
• Nie bój się podejmować wyzwania, eksperymentować – podczas procesu mentoringowego mogą pojawić się pomysły spróbowania różnych metod rozwiązania danego wyzwania. Warto z nich korzystać, testować i wyciągać wnioski. 
• Komunikuj się bez przemocy – mów o tym co TY czujesz, jakie TY masz przemyślenia i potrzeby. Unikaj komunikacji opartej na tym co zrobił ktoś inny, czemu mógł to zrobić, co mógł pomyśleć.  
  Omawiaj fakty, wyrażaj swoje potrzeby i swoje oczekiwania. Jeżeli oczekujesz zmiany, to mów o tym, że to TY poczułbyś/ poczułabyś się lepiej gdyby coś się wydarzyło, a nie, że to coś tak powinno się wydarzyć, że tak trzeba robić.