Pytania coachingowe. Przykłady pytań w coachingu, mentoringu i dla managerów. 

Powrót

Praca coacha, mentora, czasem też managera w dużej mierze polega na zachęceniu swojego klienta czy podwładnego do refleksji, wglądu we własne umiejętności, poszukania motywacji i nakłonieniu do działania. Przy realizacji tego celu przydatnych jest wiele narzędzi. Jednym z nich są tak zwane pytania coachingowe. W tym artykule przyjrzę się bliżej temu tematowi. 

Jeszcze tylko zanim przejdę dalej mały disclaimer. Bycie Mentorem w dużej mierze opera się na dotychczasowych doświadczeniach i typowo coachowy warsztat nie gra tu głównej roli. Jednak będąc coachem trzeba mieć wiedzę i doświadczenie, by na nich przede wszystkim bazować. Niniejszy artykuł jest tylko pewnym zarysowaniem tematyki pracy Coacha i zdecydowanie nie powinien być traktowany jako coś wystarczającego. 

Czym są pytania coachingowe 

Coaching i mentoring tak jak wspomniałem na wstępie opierają się na pobudzaniu klienta do działania. Mentor czy Coach powinni przede wszystkim stymulować do refleksji, zastanawiania się nad własnymi potrzebami, emocjami, silnymi stronami, rzeczami do poprawy i w ten sposób wywoływać potrzebę rozwoju, pomagać w definiowaniu celów. 

Istotnym narzędziem pracy Coacha i Mentora, ale też i managera są pytania – pytania, które właśnie mają za zadanie zmusić klienta do refleksji, otworzyć go, nakierować na pewien tor myślenia i ostatecznie doprowadzić do znalezienia własnego rozwiązania. Tego typu pytania są zwane często pytaniami coachingowymi. 

W zasadzie umiejętność zadawania pytań to jedna z kluczowych kompetencji Mentora , a samo zadawanie pytań to jedna z jego kluczowych ról – pisaliśmy o tym w jednym z poprzednich artykułów, do którego zapraszam: Rola i kompetencje Mentora/Mentorki. 

Zasady zadawania pytań w mentoringu i coachingu 

Zanim przejdziemy dalej – do samych pytań – zwrócę jeszcze uwagę na kilka podstawowych zasad pracy Coacha czy Mentora, związanych właśnie z zadawaniem pytań. W uproszczeniu: 

• Pytania powinny być krótkie i zrozumiałe dla drugiej strony.  
• Pytania powinny być konkretne. 
• Nie sugeruj odpowiedzi, nie umieszczaj tezy w pytaniu. 
• Uważnie słuchaj odpowiedzi, parafrazuj, pogłębiaj wątki. 
• Wyciągaj wnioski z odpowiedzi. 

Pytania to tylko część pracy w mentoringu czy coachingu. Na pewno nie wystarczy bazować tylko na nich. 

Przykładowy lejek pytań coachingowych 

W pracy Coacha czy Mentora powinno się unikać schematów. Każdy proces jest inny. Jednak nie da się nie zauważyć, że często pytania coachingowe można ułożyć w pewien lejek prowadzący klienta przez proces pracy nad sobą. 

1. Pytania otwarte – rozpoczęcie i eksploracja.  
   Na tym etapie Mentor/Coach zachęca klienta do rozpoczęcia dyskusji czy procesu myślowego. Rozpoznaje wątek, którym klient chce się zająć, co stanowi podstawę pod dalsze pytania i odpowiedzi. 
   Na przykład: Co chcesz osiągnąć w ciągu kolejnych 6 miesięcy? Jak planujesz rozwiązać ten problem? 

2. Po tym może nastąpić ewentualne pogłębienie, eksploracja, doprecyzowanie. 
   Na przykład: Wspomniałeś, że chcesz osiągnąć to i to, jak planujesz to zrobić? Jakich zasobów potrzebujesz? 

3. W eksploracji mogą pojawić się też pytania o różne opcje i możliwości działania – do oceny i wyboru. 

4. Pytania mocne – zachęcające do działania. 
   To szczególny rodzaj pytań, które poprzez swoją konstrukcję w pewien sposób zachęcają już do działania. Nie w sposób otwarty – weź i zrób to, ale w sposób bardziej subtelny, wynikający z potrzeb klienta. 
   Na przykład: Jak bardzo Ci na tym zależy? Co możesz zrobić już dziś? Który etap będzie najtrudniejszy? 

5. Zamknięcie i działanie – pytania związane z konkretnym działaniem i kolejnymi krokami, kierujące do określenia etapów do zrobienia. 
   Na przykład: Co teraz zrobisz? Czym zajmiesz się w pierwszej kolejności? Czego potrzebujesz, aby zacząć? 

Lejek pytań w modelu GROW 

Innym rodzajem lejka pytań coachingowych związana jest z pracą w modelu GROW. Model ten służy do poszerzenia perspektywy, pozwala skupić się na konkretnym zadaniu i kolejnych krokach. 

W tym lejku mamy następujące etapy: 

• Goal – cel 
  Co chcesz osiągnąć? Dlaczego jest to ważne? Czy cel ten jest realny? Jak ocenić osiągnięcie celu? 
  
• Reality – rzeczywistość 
  Znamy cel, teraz pytanie na czym obecnie stoimy. Jak jest teraz? Co funkcjonuje dobrze, co wymaga poprawy? 
  
• Options – opcje 
  Co można zrobić? W jaki sposób można osiągnąć cel? Jak można przejść od rzeczywistości do celu końcowego? Co zrobiłby ktoś inny w tej sytuacji? 
  
• Will – wola 
  Jaki będzie kolejny krok? Do kiedy to zrobisz? Co jest potrzebne aby osiągnąć kolejne kroki? 

Więcej o modelu GROW możesz przeczytać w naszej bazie technik i narzędzi mentorskich. 

Przykłady pytań coachingowych według zastosowania 

W naszej bazie technik i narzędzi coachingowych znajdziesz też przykłady pytań do zastosowania podczas sesji, dedykowanych konkretnym potrzebom i celom. 

Identyfikacja i doprecyzowanie celu 

• Jaki jest twój cel, w skrócie?  
• Opisz swój cel w jednym zdaniu.  
• Jak możesz uczynić ten cel jaśniejszym?  
• Po czym poznasz, że osiągnąłeś (-aś) swój cel?  
• Jak zmierzysz swój sukces?  
• Jak możesz sprawić, by Twój cel był naprawdę konkretny?  
• Czy twój cel jest mierzalny? 

Zobacz więcej: pytania coachingowe dla wyznaczenia celu. 

Ocena ważności celu 

• Dlaczego chcesz osiągnąć ten cel?  
• Co da ci osiągnięcie tego celu?  
• Jak będziesz się czuł (-a), jeśli nie osiągniesz tego celu?  
• Dlaczego jest to dla Ciebie ważne?  
• W skali od 0 do 10, jak poważnie podchodzisz do osiągnięcia tego celu? (10 to najwięcej)  
• Dlaczego wybrałeś (-aś) ten konkretny cel? 

Zobacz więcej: pytania coachingowe dla określenia ważności celu. 

Praca z przekonaniami 

• Co cię w tym powstrzymuje?  
• Czy nie przywiązujesz zbyt dużej wagi do tej myśli?  
• Czy to nierealne oczekiwanie?  
• Dlaczego ta myśl jest kompletną bzdurą?  
• Stoisz na swojej drodze? Jak się z tym masz?  
• Skąd wzięła się ta wątpliwość?  
• Jak wygląda ta wątpliwość? 

Zobacz więcej: pytania coachingowe ułatwiające prace z przekonaniami. 

Podsumowanie 

Wyżej zaprezentowałem w skrócie to na czym polegają pytania coachingowe i jak mogą być ułożone, aby przyniosły zamierzony skutek. Oczywiście to tylko czubek góry lodowej i jeżeli chcesz rozwijać się w roli Mentora lub Coacha, to zdecydowanie warto zgłębić ten temat dokładniej. Najlepiej w akredytowanych szkołach coachingu. 

Zapraszamy też do zapoznania się z platformą mentoringową Mentiway, która w swoim założeniu ma ułatwienie początkującym Mentorom i Mentorkom wejście w świat mentoringu i przeprowadzenie swoich pierwszych procesów. Między innymi znajdziesz w niej konkretne przykłady pytań coachingowych dla różnych zastosowań.