Narzędzia i ćwiczenia mentoringowe. Przykłady technik stosowanych w mentoringu 

Powrót

Mentoring to proces dzielenia się wiedzą i doświadczeniem, w którym Mentor(-ka) pomaga Mentee osiągnąć swoje cele i rozwinąć swój potencjał. Doświadczony i dobry Mentor(-ka) nie opiera się jednak tylko na luźnych rozmowach, a korzysta z szerokiego wachlarza narzędzi i ćwiczeń, które pomagają Mentee w poznawaniu siebie, pokonywaniu wyzwań i osiąganiu celów.  

W tym artykule przedstawimy kilka przykładów narzędzi i ćwiczeń, które możesz zastosować w swojej praktyce mentoringowej. Podzielimy je na kilka kategorii, w zależności od ich obszaru. 

Narzędzia w służbie realizacji celu mentoringu 

Mentoring to proces, w którym ważnym elementem jest dzielenie się wiedzą i doświadczeniem, ale równie ważnym, a nawet może ważniejszym jest prowadzenie Mentee do poznania siebie i lepszej pracy nad sobą. Do tego celu pomagają właśnie narzędzia i ćwiczenia mentoringowe.   

Te techniki mogą być wykorzystywane w różnych sytuacjach i na różnych etapach procesu mentoringowego. Mogą być stosowane w trakcie sesji mentoringowych, jako praca domowa dla Mentee lub jako element samorozwoju.  

Potencjalnych narzędzi do wykorzystania jest kilkadziesiąt. W zasadzie Mentor(-ka) może korzystać z całego wachlarza technik stosowanych w coachingu, mentoringu, na szkoleniach czy w codziennej pracy menedżera. Aby jednak ułatwić wdrożenie się w świat tych narzędzi podzieliliśmy je na kilka grup w zależności od ich celów:  

• określenie celów i priorytetów Mentee, 
• udzielenie feedbacku, analiza i wyciąganie wniosków, 
• pobudzenie kreatywności, znalezienie nowych rozwiązań, 
• znalezienie motywacji do działania, 
• budowanie samoświadomości.  

W dalszej części przedstawimy przykłady technik z każdej dziedziny. 

Katalog narzędzi mentoringowych i coachingowych 

Warto tu wspomnieć, iż niniejszy artykuł stanowi jedynie wstęp do pełniejszej listy technik i ćwiczeń mentoringowych oraz coachingowych, którą udostępniliśmy w postaci katalogu. Jeżeli jesteś zainteresowany / zainteresowana zgłębieniem tego tematu, to zapraszam do zapoznania się z tym katalogiem. Znajdziesz tam kilkadziesiąt różnych narzędzi i ćwiczeń pogrupowanych na kilka kategorii zastosowań, z możliwością przeszukiwania oraz pobierania ich w postaci plików PDF. 

Ponadto, wszystkie te narzędzia wraz z rozbudowanym opisem znajdziesz też w aplikacji Mentiway. Mentorzy i Mentorki korzystający z aplikacji mogą na bieżąco używać tych ćwiczeń podczas swoich sesji metoringowych. 

Określanie celów i priorytetów Mentee 

To pierwszy etap mentoringu. Może się wydawać, że Mentee uczestnicząc w programie mentoringowym ma już zdefiniowane swoje cele i priorytety. Ale bardzo często tak nie jest, a nawet jeżeli tak, to cele te mogą być rozmyte i mogą wymagać doprecyzowania. Ustalenie i doprecyzowanie celów to pierwszy etap mentoringu i pierwsza możliwość skorzystania z dedykowanych technik. 

Na tym etapie proponujemy dwie techniki. 

Ustalanie celów – wersja kompleksowa 

To gotowe ćwiczenie prowadzące Mentee krok po kroku przez określenie, wybór i doprecyzowanie własnych celów. Ćwiczenie to zapewnia pewną dyscyplinę w określaniu celów i kładzie duży nacisk na mierniki i korzyści z każdego celu.  

Zobacz pełen opis techniki ustalania celów rozwojowych. 

SMART 

SMART to w zasadzie nie ćwiczenie, a pewnego rodzaju metodyka dla zdefiniowania własnych celów. Dotyczy to zarówno procesu mentoringowego, jak i ogólnie definiowania dowolnego celu rozwojowego. SMART pozwala uporządkować definicję celu i zadbać o jego kluczowe aspekty – takie jak mierzalność czy możliwości osiągnięcia.  

Zobacz pełen opis techniki SMART. 

Budowanie samoświadomości 

Z wyżej wymienionym tematem określania celów związany jest też szerszy obszar budowania samoświadomości. W zasadzie cały proces mentoringowy powinien służyć lepszemu poznaniu siebie przez Mentee. Do tego przydadzą się między innymi następujące ćwiczenia: 

Poznaj swoje zasoby 

To technika promująca pracę na potencjałach. Służy wzmocnieniu i zmotywowaniu osoby, z którą pracujemy. Pozwala na zdefiniowane obszarów dodających energii oraz utrzymania równowagi pomiędzy tym co jest pozytywne i negatywne. 

Zobacz pełen opis ćwiczenia poznawania własnych zasobów. 

Koło życia 

Koło życia oraz jego odmiany – koło pracy i koło wartości – pomaga w sposób wizualny ocenić poszczególne dziedziny życia i określić, które z nich są najważniejsze, a które mniej istotne.  

Zobacz opis ćwiczenia koło życia. 

Udzielanie feedbacku, analiza i wyciąganie wniosków 

Analiza wyników działań, wyciąganie wniosków i udzielanie feedbacku to codzienność nie tylko każdego Mentora, ale też każdego menedżera, czy szerzej – dowolnego pracownika, który działa w zespole. Technik związanych z tymi tematami jest mnóstwo, wiele z nich powinno być znanych przez każdego doświadczonego pracownika. Techniki takie jak FUKO czy Start Stop Continue to w zasadzie już standardy w wielu firmach. 

W tym miejscu chciałbym podzielić się dwoma przykładami ćwiczeń, które dla mnie osobiście były najciekawsze. 

5xWhy 

Pierwsze ćwiczenie to 5 x Why. Technika ta może być stosowana zarówno w parze, jak i samodzielnie. Dotyczy dowolnej sytuacji, w której dążymy do odkrycia realnej przyczyny dążeń lub zachowań. W skrócie chodzi tu o zadawanie sobie pytań dlaczego począwszy od pierwszego – wyjściowego stwierdzenia, poprzez stwierdzenia będące odpowiedziami na poprzednie pytanie. Dzięki temu dochodzimy do prawdziwego sedna zagadnienia, często zupełnie innego niż wyjściowe stwierdzenie. 

Zobacz więcej na temat 5xWhy i przykład dialogu z odpowiedziami. 

Model GOLD 

Drugim jest model GOLD – przydatny w ocenianiu rezultatów działań. Jest on o tyle ciekawy, że kładzie mocny nacisk na nauki płynące z rezultatu oraz na to co osoba podlegająca ćwiczeniu zrobiłaby w inny sposób następnym razem. Warto pamiętać o tym modelu za każdym razem, gdy dajemy informację zwrotną – szczególnie w przypadku wykonania, z którego nie jesteśmy zadowoleni. 

Zobacz więcej na temat modelu GOLD tu. 

Pobudzenie kreatywności, znalezienie nowych rozwiązań 

Alternatywne scenariusze 

To technika pomagająca w sytuacji utknięcia – pobudzająca kreatywność i ułatwiająca znalezienie wielu różnych rozwiązań. Może stanowić dobry wstęp do pracy nad rozwiązywaniem konkretnego problemu. 

Zobacz jak przeprowadzić ćwiczenie alternatywnych scenariuszy. 

Rozpoznawanie myśli automatycznych u siebie 

To w zasadzie ćwiczenie dotyczące zarówno poszerzania swojej perspektywy, ale też dające wgląd w samego siebie, otwierająca oczy na to co myślimy w różnych sytuacjach. 

Myśli automatyczne to myśli, które pojawiają się niezależnie od nas, gdy stykamy się z różnymi sytuacjami – najczęściej trudnymi dla nas. Bardzo często są to myśli nieracjonalne, które mogą nas ograniczać. Ćwiczenie pomaga w rozpoznawaniu tych myśli, zauważaniu ich i radzeniu sobie z nimi w przyszłości. 

Zobacz pełen opis techniki rozpoznawania myśli automatycznych. 

Motywacja i działanie 

Technika Podejścia Doceniającego 

To ćwiczenie pomaga zmotywować Mentee do działania. Promuje działanie na potencjałach, na tym co pozytywne. Składa się z 5 etapów począwszy od określenia tematu czy celu, skończywszy na zaplanowaniu konkretnych kroków do realizacji. W trakcie ćwiczenia Mentee określa swoje zasoby i tworzy wizję docelową, aby ostatecznie przekuć to na scenariusz działania. 

Zobacz więcej o technice podejścia doceniającego. 

Kartezjański model zmiany 

To bardzo ciekawe ćwiczenie przydatne przy podejmowaniu decyzji, ale także porządkujące myśli i pogłębiające samoświadomość. W skrócie polega na określeniu skutków realizacji lub braku realizacji wybranego działania i w efekcie daje możliwość spojrzenia na dany wybór z wielu różnych perspektyw. 

Zobacz pełen opis ćwiczenia: kartezjański model zmiany. 

Podsumowanie 

Mentoring jest niezwykle skutecznym narzędziem rozwoju osobistego i zawodowego. Aby być skutecznym Mentorem, należy posiadać odpowiednie narzędzia i umiejętności oraz wiedzieć jak z nich korzystać. Wspieranie Mentee w osiągnięciu ich celów to wymagająca i czasochłonna praca, ale jednocześnie niezwykle satysfakcjonująca.  

Mamy nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć, jakie narzędzia mentoringowe możesz stosować w swojej pracy.  

Wszystkie narzędzia i techniki znajdziesz też w aplikacji Mentiway i możesz z nich na bieżąco korzystać podczas realizowania sesji mentoringowych.